SP - Informator

Wiedza o tym, jakie mamy zdolności, co umiemy, co potrafimy formuje się w dzieciństwie. To okres, w którym najistotniejszy wpływ na nią mają przede wszystkim rodzice, dziadkowie, jak również nauczyciele. Słowa i czyny tych osób są dla dziecka źródłem wiedzy o sobie.  Nie może ono przed nimi bronić się, więc zapamiętuję je bez możliwości weryfikacji. I tak na  przykład:  jeśli mama mówi do dziecka „ nie nadajesz się do gry na pianinie”, to dla niego oznacza to „choć lubię grać, to powinienem zrezygnować, bo to na nic”. Takie i inne komunikaty kodują się w  naszej podświadomości, zarówno te, które pamiętamy jak i te, których nie jesteśmy w stanie odtworzyć. Komunikaty te stają się źródłem wiedzy o sobie, którą jest bardzo trudno zmienić.

W budowaniu wiedzy o sobie nie jest też bez znaczenia etykietowanie, czyli przypisywanie pewnych cech dziecku. Np.: „Jesteś małym roztrzepańcem, jak tata, czy jesteś troskliwą wnusią”. Często stają się one oczekiwaniami wobec samego dziecka. Oczekiwania te będą wpływać na przebieg jego relacji z innymi i na zasadzie samospełniającej się przepowiedni kreować określone cechy charakteru.

Warto więc uczyć dziecko posługiwania się komunikatami, które będą je wzmacniać, a nie osłabiać. Osłabiają te, które niejako dają wpływ na moje życie innym. Wzmacniają te, które oznaczają: biorę odpowiedzialność za moje życie.

Bibliografia: A. Pączkowska, Kształtuj poczucie wartości, [w] Poradnik psychologiczny polityki. Tom 2.

Zdrowych i pełnych radości wakacji! - życzy pedagog szkolny - Alicja Smoczeńska

• Wzajemna bliskość między rodzicami.Dziecko czuje wtedy, że rodzice są „bezpieczną bazą”, do której można powrócić.
• Wspieranie samodzielności w myśleniu, odczuwaniu i działaniu we wczesnym dzieciństwie. Rodzic dopuszcza, że trzylatek ma prawo do swoich uczuć, do odkrywania

i poznawania otaczającego świata, że nie zawsze musi zgadzać się z rodzicem i być super grzeczny lub czuć się tak samo jak rodzic.

• Dobra więź między rodzicami a dziećmi we wczesnym dzieciństwie. Akceptacja, potwierdzanie odczuć dziecka, wspieranie, troska, chwalenie. Dzięki temu dziecko nabywa przekonań o własnej wyjątkowości, niepowtarzalności oraz możliwościach.
• Minimalizacja rodzicielskich lęków. Dopuszczanie dziecięcych eksperymentów, nawet jeśli kończą się zranionym kolanem, czy odrapanym nosem, ponieważ dobrze jest jeżeli lęki rodziców pozostaną ich lękami. Kiedy przekształcą się w nadmierna troskę, ochronę, a czasem nawet szantażowanie dziecka, żeby ograniczyło samodzielność, hamują rozwój młodego człowieka. Rodzice powinni rozmawiać ze sobą o swoich lękach i pomagać sobie wzajemnie je minimalizować.

Bibliografia: Na podstawie: M. Łaskot, Między słowami (…), [w] Głos pedagogiczny 2016. NR 75, Str. 5 - 8. 

Mechanizmy rządzące komunikacją znamy ze studiów, literatury, szkoleń, własnego doświadczenia itd. Jednak wiedza ta nie zawsze idzie w parze z praktyką. Komunikując się
z innymi, pozwalamy dojść do głosu różnym blokadom, które uniemożliwiają nam skuteczne porozumiewanie. Takimi barierami są:

• Zakłócenia emocjonalne, czyli stan w jakim aktualnie się znajdujemy. Ten sam błahy komunikat, który nie wywoła naszych emocji, kiedy jesteśmy szczęśliwi i pozytywnie nastawieni do świata, może wzbudzić w nas złość, kiedy mamy gorszy dzień.
• Negatywne nastawienie do rozmówcy.
• Brak zaufania do rozmówcy.
• Brak rozdzielenia zachowania od osoby, z którą rozmawiamy.
• Brak umiejętności efektywnego słuchania. Często skupiamy się na własnych przemyśleniach, uczuciach, przekonaniach, a nie na tym co odczuwa rozmówca.
• Skłonność do etykietowania, szufladkowania, klasyfikowania. Wtedy dochodzi do zniekształceń w odczytywaniu komunikatów nadawanych przez drugą osobę lub odczytywanie ich w sposób stereotypowy.
• Skłonność do moralizowania, pouczania, osądzania, krytykowania. Zniechęcamy rozmówcę do rozmowy.
• Niezgodność komunikacji niewerbalnej(pozasłownej) z   werbalną (słowną).
• Nasze poczucie wyższości lub wręcz przeciwnie niższości.
• Brak warunków dobrej rozmowy (cisza, intymność itp.)
• Bibliografia: Na podstawie: M. Łaskot, Między słowami (…), [w] Głos pedagogiczny 2016. NR 75, Str. 5 – 8.

W duchu zbliżających się Świąt Wielkanocnych warto poświęcić kilka słów dotyczących przebaczania. Żaden człowiek, czy to duży czy mały itd.  nie jest doskonały. Każdy więc popełnia błędy, a więc każdy potrzebuje przebaczenia drugiego. Ofiarujmy go sobie wzajemnie, stawajmy się przykładem osoby potrafiącej wybaczać.

Przebaczenie wydaje się należeć do zapomnianych cnót, a jednak nią jest. Można powiedzieć, że jest zwycięstwem, a nie porażką… w domu, w pracy, wszędzie. Jest odruchem wielkiego serca, zdolnego zrozumieć ograniczenia drugiego, a także powstrzymać się od chęci odwetu.

Dlaczego mamy przebaczać? Żeby stawać się lepszymi. Przebaczenie dobrze robi dla naszego życia psychologicznego i innych, jeśli to doświadczenie jest przeżyte w dojrzały sposób tzn., jeśli przebaczający i ten, który jest podmiotem przebaczenia podchodzą do sprawy w sposób poważny. Prawdziwe przebaczenie ma znaczenie „daru”, uczynić z siebie dar, chociaż ten drugi jest mi coś winien. A to darowanie siebie będzie oznaczać skuteczną gotowość stania się bardziej wyrozumiałym wobec tych, którzy popełnili błąd. Tak więc mamy przebaczać, by darować życie, miłość, odwzajemniać się nie złem, a dobrem. Taka postawa wymaga wielkiej wolności wewnętrznej od tego, który ma przebaczyć.

Bibliografia: Przebaczenie… prawdziwa siła.[w] Don Bosco. Tłumaczenie dr Z. Brzęk, z www.ilgrandeducatore.com  2015. NR 11, Str. 22 - 23.

Zdrowych, radosnych i pełnych miłości Świąt Zmartwychwstania Pańskiego życzy - pedagog szkolny - Alicja Smoczeńska

· Nastolatek potrzebuje traktowania pełnego szacunku.  Gdy chcemy polemizować z jego zdaniem, powinniśmy się do tego przygotować. Nie wolno ośmieszać problemów dziecka.

· Warto dowiedzieć się jakie potrzeby dziecko chce zaspokoić w związku ze swoimi planami.  Jeśli wiemy o jakie potrzeby chodzi, możemy zaproponować alternatywne rozwiązania.

· Czas może być sprzymierzeńcem lub wrogiem.  Trzeba znaleźć czas na rozmowę.

· Miejsce powinno zapewnić bezpieczeństwo relacji.

Źródło: E. Trubiłowicz, Dialog z nastolatkiem, w Zbliżenia. Nastolatki nr 9.

·Rodzice nastolatków mają prawo wyrazić swoje lęki, tak żeby nastoletnie dzieci mogły je usłyszeć.

·Rodzice muszą być gotowi wysłuchać i zachęcać dzieci  do wyrażania tego, co  się z nimi dzieje bez krytykowania, podważania i wyszydzania.

·Rodzice powinni zrozumieć oraz okazać zrozumienie. Zrozumienie  nie oznacza usprawiedliwiania, zapewnia wytyczne dla dalszych działań.

·Rodzice powinni udzielać rad tylko wtedy gdy dzieci o to proszą.

·Rodzice musza zrozumieć, że dzieci nie mogą postępować wg ich rodzicielskich wskazówek.

·Rodzice powinni być konsekwentni, kiedy dziecko przekracza granice rozsądku, ale też elastyczni i otwarci na negocjacje.

Źródło: V. Satir, Rodzina, tu powstaje człowiek, Gdańsk 2000.